Strona główna / Prawa pracownika w trakcie kryzysu.

Prawa pracownika w trakcie kryzysu.

2 kwietnia, 2020

mcp_miniaturka_karol_ruzylo

Porada telefoniczna

501 407 372

Umów się na pierwsze spotkanie i pomoc prawną.

  1. Z uwagi na bezpieczeństwo, pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej w dowolnej formie, ale też w każdej chwili może to polecenie odwołać.
  2. Twoja praca byłaby możliwa w trybie zdalnym, ale pracodawca nie wydał jeszcze polecenia w tym zakresie?
    Wyjdź z inicjatywą, sam taki złóż wniosek!
  3. Otrzymałeś polecenie pracy zdalnej?
    Czy wiesz jak powinna ona wyglądać? Czy możesz domagać się zwrotu kosztów z nią związanych?
  4. Nie masz możliwości pracy zdalnej, a pracodawca zamknął zakład pracy pomimo, że byłeś gotowy do świadczenia pracy?
    Sprawdź co ci przysługuje!
  5. Posiadasz zaległy urlop lub nadgodziny?
    Sprawdź, czy pracodawca może nakazać ci ich wykorzystanie w trakcie aktualnej sytuacji.
  6. Urlop bezpłatny – czy muszę się zgadzać, z czym się wiąże.
  7. Jeśli wróciłeś ostatnio zza granicy musisz pozostawać przez 14 dni w izolacji domowej z uwagi na obowiązkową kwarantannę, czy wiesz, że nie przysługuje ci wówczas pełne wynagrodzenie za pracę?
  8. Jeśli musisz pozostawać z dzieckiem z uwagi na opiekę możesz otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas nieprzekraczający 14 dni.
  9. Jestem zatrudniony na umowie cywilnoprawnej – czy przysługuje mi wynagrodzenie w przypadku przestoju?
  10. Wróciłeś z terenów zagrożonych koronawirusem lub miałeś kontakt z osobami chorymi?
    Sprawdź, czy pracodawca może odebrać od ciebie stosowne oświadczenie!
  11. Twój pracodawca zaplanował podróże, konferencje, szkolenia?
    Dowiedz się, czy w związku z zaistniałą sytuacją masz obowiązek w nich uczestniczyć!
  12. Sprawujesz opiekę nad dzieckiem w związku z koronawirusem, a pracodawca wręczył ci wypowiedzenie?
    Sprawdź, czy takie działania są dozwolone!

1) Zgodnie z brzmieniem ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (ustawa kryzysowa), pracodawcy otrzymali możliwość wydawania poleceń swoim pracownikom, w zakresie podjęcia przez nich pracy zdalnej (tzw. Home office).

Oczywiście możliwość ta dotyczy jedynie pracowników, którzy są w stanie „odtworzyć” stanowisko pracy w swoim domu i wykonywać swoją pracę w taki sam sposób lub podobny czyli np. Praca w korporacji, urzędzie, biurze. Ustawa nie przewiduje szczególnego trybu wydania takiego polecenia przez pracodawcę, zatem o tym, że pracownik ma rozpocząć pracę zdalną może poinformować telefonicznie lub mailowo.

Ustawa nie przewiduje długości pracy zdalnej, jednak warto zauważyć, że sama ustawa została uchwalona na okres 180 dni, zatem można przyjąć ten termin jako maksymalny, wiążący. Warto podkreślić, że pracownik może zostać w każdej chwili odwołany z pracy zdalnej przez pracodawcę i wezwany do jej świadczenia w wyznaczonym do tego, jego miejscu pracy. Warto przy tym dodać, że każdy, kto zostanie skierowany do pracy zdalnej zachowuje 100% przysługującego mu wynagrodzenia !

2) Jeśli twój pracodawca nie wydał ci polecenia pracy zdalnej, a czujesz się niekomfortowo, boisz się o swoje bezpieczeństwo, z uwagi na znaczną ilość osób przebywających w twoim miejscu pracy, czy droga którą musisz pokonać stanowi duże zagrożenie w postaci możliwości zarażenia się koronawirusem, możesz sam sporządzić wniosek do swojego pracodawcy o wyrażenie zgody na pracę zdalną. Pracodawca, co prawda nie ma obowiązku wyrażenia zgody na taką pracę, jednak zawsze warto spróbować i wypracować pewne porozumienie. Jeśli masz problem ze sformułowaniem takiego wniosku, serdecznie zapraszamy do kontaktu, z pewnością pomożemy go napisać.

3) Wiele osób zastanawia się, czy fakt otrzymania polecenia od swojego pracodawcy pracy zdalnej wiąże się z koniecznością zapewnienia przez pracodawcę wszystkich niezbędnych do wykonywania pracy narzędzi np. Komputera, drukarki, środków biurowych itd. Niestety, ustawa covid-19 nie wprowadza żadnych konkretnych wytycznych wiążących dla pracodawców, w jaki sposób ma zostać zorganizowane miejsce pracy w ramach tzw. Home office’u pracownika. Ponadto, kwestią sporną jest także ewentualne pokrywanie wszelkich innych kosztów związanych z pracą zdalną jak opłata za prąd, internet, zakup elementów wyposażenia. Jak już zostało wspomniane, żaden akt prawny nie reguluje tej kwestii, jednak w naszej ocenie, pracodawca powinien zrekompensować ponoszone przez pracownika koszty i zapewnić najpotrzebniejszy sprzęt do pracy, bowiem istnieje możliwość dochodzenia stosownych roszczeń ze strony pracowników. Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że pracodawca powinien przekazać pracownikom informacje dotyczące sposobu pracy w formie zdalnej przez e-mail, skype, wideokonferencję, inne formy komunikacji elektronicznej. Pracodawca może określić na przykład godziny, w których pracownik powinien pozostawać w gotowości do kontaktu z przełożonym, obowiązek codziennego raportowania wykonanych zadań.

4. W aktualnej sytuacji, decyzja o zamknięciu zakładu pracy jest coraz częstszą decyzją podejmowana przez pracodawców. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z aktualnymi przepisami kodeksu pracy, jeśli pracownik był gotów do wykonywania pracy, ale z przyczyn dotyczących pracodawcy nie może jej wykonywać, przysługuje my wynagrodzenie:

Wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Pracownik ma wtedy prawo do wynagrodzenia postojowego w wysokości wynagrodzenia zasadniczego,

Jeżeli ww. Składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia (dotyczy to m.in. Pracowników, którzy otrzymują wynagrodzenie akordowe lub prowizyjne).

W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

5) W związku z pandemią koronawirusa, nieprzygotowani na stan zagrożenia epidemicznego pracodawcy, nierzadko narażeni na duże straty finansowe, skłaniają pracowników do brania urlopów z powodu tymczasowego zamknięcia zakładów pracy. Taka praktyka jest jednak niezgodna z prawem, bowiem – zgodnie z kodeksem pracy – urlop bezpłatny udzielany jest na wniosek pracownika, natomiast urlop wypoczynkowy pracodawca ustala w porozumieniu z pracownikiem. Zaznaczyć również należy, że zgodnie z kodeksem pracy zaległy urlop wypoczynkowy należy wykorzystać do 30 września następnego roku kalendarzowego, a więc pracownik może skorzystać z tego uprawnienia w terminie późniejszym.

Celem urlopu wypoczynkowego jest umożliwienie pracownikowi odpoczynku, nie można więc kierować się polepszeniem sytuacji finansowej pracodawcy. W razie przestoju w firmie spowodowanego wirusem – osoba zatrudniona zachowuje 100% prawa do wynagrodzenia. Niestety, pracownicy często – nie zdając sobie sprawy z przysługującego im wynagrodzenia za czas przestoju – za namową pracodawcy składają wniosek o urlop.

6) Co do zasady udzielenie urlopu bezpłatnego następuje na wniosek pracownika – nie powinny więc w praktyce występować sytuacje, w których pracodawca zmusza go do wzięcia urlopu. W sytuacji, gdy pracodawca nakłania pracownika do skorzystania z urlopu bezpłatnego – ma on prawo odmówić, powołując się na przepisy kodeksu pracy. Odmowa zawnioskowania o urlop bezpłatny przez pracownika nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji prawnych.

7) W sytuacji, gdy pracownik poddawany jest kwarantannie po powrocie z obszaru zagrożonego zarażeniem koronawirusem na mocy decyzji państwowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego, przysługuje mu jedynie 80% wynagrodzenia za pracę, stanowiącego wynagrodzenie chorobowe. To na pracowniku ciąży obowiązek złożenia pracodawcy stosownego wniosku, który ten musi zaakceptować. Fakt, że w związku z pandemią pracownik nie zachoruje nie oznacza więc, że pracodawca nie poniesie z tego tytułu żadnych kosztów. W tym miejscu zaznaczyć należy, że decyzja stwierdzająca obowiązek poddania się kwarantannie lub izolacji może być dostarczona do pracodawcy nawet już po okresie jej odbycia.

8) W związku z zagrożeniem rozprzestrzenienia się koronawirusa rodzic, którego dziecko nie uczęszcza do szkoły z powodu zamknięcia przedszkola, żłobka lub szkoły, nie mając przy tym możliwości wykonywania pracy zdalnej ani zorganizowania opieki dziecku w wieku do 8 lat – może złożyć do zakładu ubezpieczeń społecznych wniosek o zasiłek opiekuńczy na okres nieprzekraczający 14 dni. Wynosi on jedynie 80% wypłaty dotychczasowej pracownika, lecz pozwala na zapewnienie opieki nad dzieckiem podczas trwania pandemii. Ponadto w sytuacji, gdy termin zasiłku już minął – po 25 marca pracownik może ubiegać się o dodatkowy zasiłek w wymiarze dłuższym niż 14 dni.

9) Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid – 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 25 marca 2020r. Przyznaje osobie wykonującej umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług świadczenie postojowe. Osoba ubiegająca się o takie świadczenie nie może jednak podlegać ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu – np. Umowy o pracę. Wskazać ponadto należy, że przyznawane jest ono co do zasady jednorazowo, w wymiarze 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

10) W przypadku, gdy pracodawca powziął uzasadnione przypuszczenie lub pozyskał wiarygodne informacje odnośnie do tego, że pracownik przebywał na terenie zagrożonym zakażeniem koronawirusem lub miał kontakt z osobami chorymi, pracodawca może żądać złożenia przez pracownika stosownego oświadczenia w celu ochrony zdrowia innych osób przebywających na terenie zakładu pracy, tym samym zapobiegając skutkom rozprzestrzenienia się wirusa. Pamiętajmy jednak, że istnieje przy tym wymóg zachowania wszelkich zasad wynikających z regulacji rozporządzenia rodo.

11) Twój pracodawca zaplanował dla ciebie szkolenia i wyjazdy służbowe jeszcze przed rozpoczęciem pandemii? Boisz się o swoje zdrowie i zastanawiasz się, czy masz obowiązek w nich uczestniczyć? Na to pytanie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Mając jednak na uwadze obowiązek pracodawcy do dbałości o zasady bezpieczeństwa (bhp), a także dobra osobiste pracownika – takie jak zdrowie fizyczne, czy psychiczne – wszelkie tego rodzaju czynności powinny być odwołane bądź przeniesione w czasie – pod warunkiem, że nie są one niezbędne.

Zgodnie bowiem z art. 210 § 1 kodeksu pracy, jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia, pracownik uprawniony jest do powstrzymania się od wykonywanej pracy, zawiadamiając o tym fakcie niezwłocznie przełożonego. W przypadku więc, gdy w miejscu odbywania się wydarzenia istnieje realne zagrożenie dla życia i zdrowia pracownika oraz innych osób i jednocześnie zrealizowanie go we wskazanym terminie nie jest niezbędne dla funkcjonowania firmy, odmowa pracownika do uczestnictwa w nim winna być uzasadniona.

12) W sytuacji, gdy wskutek wybuchu epidemii koronawirusa musisz siedzieć w domu i zajmować się dzieckiem, pracodawca nie dysponuje uprawnieniem do wypowiedzenia umowy o pracę z tego powodu. Zgodnie z art. 41 kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Do nieobecności usprawiedliwionej zaliczyć możemy zarówno opiekę nad dzieckiem, jak i urlop czy l4. Pracodawca może wręczyć ci wypowiedzenie dopiero po zakończeniu sprawowania opieki i powrocie do pracy i od tego też momentu rozpoczyna się bieg okresu wypowiedzenia.

Jeśli twój pracodawca nie wydał ci polecenia pracy zdalnej, a czujesz się niekomfortowo, boisz się o swoje bezpieczeństwo, z uwagi na znaczną ilość osób przebywających w twoim miejscu pracy, czy droga którą musisz pokonać stanowi duże zagrożenie w postaci możliwości zarażenia się koronawirusem, możesz sam sporządzić wniosek do swojego pracodawcy o wyrażenie zgody na pracę zdalną. Pracodawca, co prawda nie ma obowiązku wyrażenia zgody na taką pracę, jednak zawsze warto spróbować i wypracować pewne porozumienie. Jeśli masz problem ze sformułowaniem takiego wniosku, serdecznie zapraszamy do kontaktu, z pewnością pomożemy go napisać.

Czytaj również