Wielu polskich przedsiębiorców w związku z ograniczeniami prowadzenia działalności w czasie epidemii może borykać się z problemem braku płynności finansowej spowodowanej zatorami płatniczymi.
Warto w takiej sytuacji rozważyć wykorzystanie istniejących przepisów mających na celu ułatwienie przedsiębiorcom dochodzenia roszczeń przed sądem wprowadzonych ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1649) – w zakresie możliwości wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz uproszczenia uzyskania zabezpieczenia roszczenia.
Zgodnie z treścią obowiązującego od dnia 1 stycznia 2020 r. przepisu art. 485 § 2¹ kodeksu postępowania cywilnego – sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 118 i 1649), odsetek w transakcjach handlowych określonych w tej ustawie lub rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów odzyskiwania należności, jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 tej ustawy.
Zgodnie z ustawową definicją świadczeniem pieniężnym jest wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej, natomiast transakcją handlową jest umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli przedsiębiorcy zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.
W istotny sposób wpływa to na wysokość opłaty od pozwu, gdyż zgodnie z brzmieniem art. 19 ust. 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – od pozwu spełniającego przesłanki do rozpoznania w postępowaniu nakazowym pobiera się tylko jedną czwartą (1/4) opłaty, zatem opłata od pozwu składanego w postępowaniu nakazowym, co do zasady, wynosi 1.25 % wartości przedmiotu sporu zamiast 5 %.
Sprawność toku postępowania zapewnić ma reguła zawarta w art. 486 k.p.c. stanowiącego, iż w sprawach, o których mowa w 485 § 2¹ k.p.c., przewodniczący i sąd są obowiązani podejmować czynności tak, by pierwsze posiedzenie wyznaczone w celu wydania nakazu zapłaty, rozpoznania sprawy lub nadania jej innego biegu odbyło się nie później niż dwa miesiące od dnia wniesienia pozwu, a jeżeli pozew był dotknięty brakami - od dnia ich usunięcia.
Ponieważ do czasu uprawomocnienia się nakazu zapłaty może upłynąć okres kilku tygodni albo skutecznie złożone zostaną przez pozwanego zarzuty od nakazu zapłaty – praktyczne znaczenie ma możliwość uzyskania przez powoda zabezpieczenia roszczenia.
Ponieważ do czasu uprawomocnienia się nakazu zapłaty może upłynąć okres kilku tygodni albo skutecznie złożone zostaną przez pozwanego zarzuty od nakazu zapłaty – praktyczne znaczenie ma możliwość uzyskania przez powoda zabezpieczenia roszczenia.
Zasadą jest, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
Ważnym ułatwieniem dla przedsiębiorcy dochodzącego roszczeń w postępowaniu nakazowym jest wprowadzenie do art. 730¹ k.p.c. przepisu § 2¹ stanowiącego, że interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.
Bez wprowadzenia przez ustawodawcę tego domniemania konieczne było, zgodnie z treścią art. 730¹ § 2 k.p.c., wykazanie istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia – który istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Jeżeli masz pytania związane z odzyskiwaniem wierzytelności od swoich kontrahentów lub potrzebujesz innej pomocy prawnej, skontaktuj się z naszą kancelarią.
Kancelaria MCP udziela konsultacji prawnych za pośrednictwem e-maili, telefonów, komunikatora Skype lub innych środków komunikacji na odległość.
